Pas sulmit të fundit izraelit ndaj Iranit, përfshirë sulmimin e objekteve bërthamore dhe likuidimin e figurave kryesore ushtarake dhe shkencore, bota përballet përsëri me frikën e një përshkallëzimi të konfliktit që mund të përfshijë përdorimin e armëve bërthamore.
Tensionet në Lindjen e Mesme, si dhe përkeqësimi i marrëdhënieve midis fuqive të mëdha, po nxisin shqetësimet se arsenali bërthamor mund të përdoret në një përshkallëzim të armatosur.
Sipas të dhënave të fundit nga Federata e Shkencëtarëve Amerikanë (FAS), në fillim të vitit 2025, nëntë fuqitë bërthamore zotëronin gjithsej rreth 12,241 koka bërthamore, nga të cilat rreth 9,614 ishin të vendosura në mënyrë operative në arsenalin ushtarak.
Pjesa tjetër janë ose rezerva ose koka që presin çmontimin.
Bëhet e ditur se Rusia ka rreth 5,580 koka bërthamore, nga të cilat afër 1,700 janë të vendosura strategjikisht.
SHBA ka rreth 5,225 koka bërthamore, disa të vendosura, shumica në rezervë dhe mbi 1,400 për çmontim.
Së bashku, SHBA-ja dhe Rusia kontrollojnë rreth 87-90 të të gjitha kokave bërthamore.
Kina vlerësohet në 500–600 kokë, me një tendencë për t'u rritur me shpejtësi, përcjell Telegrafi.
Pak prej tyre janë të vendosura aktualisht, por ekspertët ushtarakë vlerësojnë se ato kanë mbi 600 kokë luftarake operacionale.
Franca mban rreth 290 koka luftarake, ndërsa Mbretëria e Bashkuar ka afërsisht 225.
India ka rreth 172 dhe Pakistani rreth 170 koka luftarake.
Ndërsa Izraeli ka afërsisht 90 dhe Koreja e Veriut rreth 50 koka luftarake.
Ndryshe, edhe pse numri i përgjithshëm i kokave bërthamore po zvogëlohet ngadalë, numri i atyre të vendosura në mënyrë operacionale - veçanërisht në disa vende - po rritet përsëri.
Modernizimi i arsenaleve bërthamore bëhet përparësi: Rusia dhe SHBA vazhdojnë të rinovojnë armët e tyre strategjike, dhe Kina zgjeron ndjeshëm kapacitetin e saj bërthamor.
Për më tepër, theksohen faktorët e mëposhtëm: skadimi i marrëveshjes New START në vitin 2026 kërcënon një efekt shtesë destabilizues.
Pra, prania e mijëra kokave luftarake dhe tensionet në rritje e bëjnë këtë vit kritik për stabilitetin global.
Pyetja nuk është nëse një vend do të përdorë armë bërthamore, por si do të përballet bota me pasojat nëse ato i përdorin. /Telegrafi/
